کلیاتی راجع به گل محمدی
گل سرخ محمدی یا طلای معطر به عنوان گل ملی ایران با نام علمی رزا داماسنا بومی سرزمین ایران است و کاشت و پرورش آن در 14 استان کشور رایج بوده که در این زمینه استان اصفهان (شهرستان کاشان) از مناطق بسیار مهم پرورش گل محمدی محسوب میشود و از نظر عملکرد در هکتار و میزان تولید گلاب و اسانس، شهرستان کاشان مقام اول را در سطح کشور داراست.
در شهرستان کاشان، شهر قمصر قدیمیترین و مهمترین مرکز پرورش گل محمدی و تولید عطر و گلاب میباشد و از حدود 50 الی60 یال قبل تاکنون پرورش گل محمدی و گلاب گیری از قمصر به دیگر مناطق شهرستان کاشان مانند نیاسر، برزک، سده و کامو انتشار یافته است. شرایط لازم و ایدهآل برای پرورش گل محمدی عبارتند از: خاک شنی با بافت ریز، دمای 21 درجه سانتیگراد در روز و 15 درجه سانتیگراد در شب است که این شرایط ایدهآل جهت پرورش گل دقیقا در منطقه قمصر فراهم میباشد. به طوری که در سالهای 54-1352 شمسی که کارشناسان بلغاری روی گل سرخ محمدی بررسی میکردند، دریافتند که گل سرخ محمدی قمصر کاشان در سنجش با نمونههای سایر نقاط کشور از کیفیتی چشمگیر و برتر برخوردار است.
تاریخچه
گلاب گیری و تقطیر گل رز احتمالا در زمانهای دور حتی قبل از تاریخ کار پارسیان بوده است. طبق مدارکی که در کتابخانه ملی پاریس موجود است، ایالت فارس در سال 810 میلادی معادل سی هزار بطری گلاب باج به خزانهداری بغداد میپرداخت. صنعت گلابگیری در قرن دهم توسط اعراب به اروپا برده شد و اولین کشور اروپایی که این صنعت را به خدمت گرفت اسپانیا بود.
سابقه پرورش گل محمدی و صنعت گلاب گیری در شهر قمصر از قدمتی بس دیرینه برخوردار است؛ لیکن آنچه را تاریخ در ذهن ما متبلور میسازد به سدههای اول و دوم هجری برمیگردد و مصداق بارز آن گلابپاشهای گلینی است که در قبور گورستان قدیمی امامزاده داود قمصر یافت شده و تازه مسلمانان قرون اول و دوم هجری برای معطر کردن قبور اموات خود آنرا در داخل قبر و در جوار مردهها قرار میدادند. در عهد ملکشاه سلجوقی نماینده یکی از اتابکان روم شرقی از دامنههای کوه اسبی قمصر مقداری گل سرخ خودرو با خود به شهر دمشق که آن روزها داماسکوس میخواندند برده و پرورش داده و بدین جهت نام علمی گل سرخ محمدی رزا داماسنا میباشد.
گلابگیری و تهیه عرقیات در بخش قمصر کاشان به دو روش سنتی و صنعتی انجام میشود. اساس کار گلابگیری چه در شکل سنتی و چه صنعتی بر عمل تقطیر استوار است. بیشتر کارگاههای گلاب گیری منطقه به شکل سنتی کار میکنند. در این روش ابزار و وسایل کار بسیار ساده و ابتدایی شامل: دیگ مسی، در دیگ مسی، نیچه(دو عدد لوله آلمینیومی با زاویه 45 درجه)، پارچ مسی و دستگاه گرمایشی به نام شاخه میباشند. گلابگیری سنتی اگر چه در مدت کوتاهی از سال صورت میگیرد (حدود 2 ماه)، ولی در همین مدت کاری خسته کننده و یکنواخت میباشد. پیاپی باید آب و گل را در دیگ ریخت و تقطیر نمود و گلاب حاصل را در بطری یا گالن تخلیه نمود و دوباره از نو آغاز کرد. دیگهای گلاب گیری در صورت موجود بودن گل به صورت شبانه روزی در حال کار هستند.
جهت دیدن گلابگیری نیاسر میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور گلابگیری نیاسر همراه شوید:
www.mahbantour.com/destination/festival-of-rose-and-rose-water-in-neyasar
جهت دیدن گلابگیری قمصر میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور گلابگیری قمصر همراه شوید:
www.mahbantour.com/destination/festival-of-rose-and-rose-water-in-qamsar