تور همدان گردی یکی از تورهای تاریخی بسیار محبوب و پر طرفدار است. در تور همدان از آرامگاه های بزرگان ایران چون ابن سینا و باباطاهر دیدن میکنیم.
همدان نقطه آغاز تمدن ایران است. همدان نخستین پایتخت تمدن ایران و گاهواره تمدنی این آبادی است. از آغازین روزهای آموختن برای نوشتن در این سرزمین کودکان ایران، همدان را می شناسند و به احترام برای گرامی داشت این همه شکوه برمی خیزند. استان همدان از دورترین زمان، محل استقرار و نشو و نمای تمدنهای باستانی بوده است. کاوش های (تپه گیان) نهاوند نشان میدهد که مردمان ساکن استان در شش هزار سال پیش از تمدن بسیار پیشرفت های برخوردار بوده اند. در قدیمی ترین سنگ نوشته آشوری، از همدان به عنوان آکسایا به معنی شهر کاسیان نام برده شده و این امر نشان می دهد که پیشینه مدنیت شهر همدان حداقل به هزاره دوم قبل از میلاد باز میگردد. شهر همدان طی 150 سال پایتخت حکومت مادها از نعمت و آبادانی فراوان برخوردار بوده و بعد از انقراض آنها هر چند مرکزیت نخستین را از دست داده ولی به عنوان یکی از سه پایتخت هخامنشیان مورد توجه خاص قرار گرفته است. وجود کتیبه های گنجنامه، بقایای ستونهای سنگی و جام ها و الواح زرین و سیمین به دست آمده از همدان حکایت از اهمیت این منطقه در دوره هخامنشی دارد. همدان در دوره اشکانیان یکی از ضرابخانه های اصلی این حکومت بوده و سکه های متعددی از این دوره در دست می باشد. علاوه بر این در این دوران این شهر به عنوان یکی از مراکز نظامی این دولت محسوب می شده است. وجود شهر باستانی هگمتانه دوران اشکانی و ساسانی گویای این موضوع است. شهر نهاوند نیز در این زمان و در دوره ساسانیان دارای اهمیت ویژه ای بوده و دژ مستحکمی در آن قرار داشته و یکی از مراکز ایالات هفتگانه اسپهبدنشین این دوره بوده است. اعراب در یورش به ایران فتح نهاوند را فتح الفتوح نامیده وگشودن همدان را به سال 645 میلادی پس از فتح نهاوند بزرگترین پیروزی خود برساسانیان شمرده اند. آثار تاریخی همدان در حقیقت مجموعه ای از هنر ادوار مختلف و معماری گذشته است که از دوران پیش از تاریخ تا به امروز برجا مانده اند.
همدان به دلیل ارتفاع زیاد از سطح دریا و وجود رشته کوه های زاگرس و کوه الوند، از آب و هوایی سرد و کوهستانی برخوردار است. به طوری که در برخی ارتفاعات این استان دمای هوا به 30 درجه زیر صفر نیز می رسد. به طور کلی، دمای هوای استان همدان به طور میانگین حدود 11 درجه بالای صفر می باشد که بسیار مطبوع است. بالا بودن میزان بارش در تمام فصل های سال نیز باعث شده است که آب و هوایی بهاری در این شهر حاکم باشد. میزان بارش در همدان به طور سالیانه نیز در حدود 317 میلیمتر است که برای کاشت محصولات کشاورزی و باغداری بسیار مناسب است. وجود دشت های بزرگ در مناطق شمالی استان باعث ایجاد بادهای شدید می شود. به طوری که استان همدان یکی از استان های بادخیز است که محل مناسبی برای نصب توربین های بادی می باشد.
آرامگاه ابوعلی سینا:
از این سازه به عنوان نماد این شهر یاد می شود که در یکی از میادین اصلی همدان واقع شده است و مقبره ابوعلی سینا از مشهورترین و تاثیرگذارترین فیلسوفان و دانشمندان ایران را در خود دارد. نام این بنا از تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شماره ثبت ۱۸۶۹ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و به عنوان یکی از دیدنی های شاخص همدان پذیرای گردشگران بسیاری است.
آرامگاه باباطاهر:
این آرامگاه در میدان باباطاهر قرار گرفته است و با گنبد فیروزه ای رنگش توجه هر کسی را به خود جلب می کند. اینجا خانه ابدی باباطاهر است؛ شاعری ایرانی تبار که در اواخر سده چهارم و اواسط سده پنجم هجری می زیست و دوبیتی سرای قهاری بود. این بنا در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شماره ۱۷۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گنبد علویان:
این بنا اثری از دوره سلجوقی است و خاندان علویان آن را بنا کرده اند. اینجا در ابتدا به نیت مسجد ساخته شد اما بعدها آن را تبدیل به مقبره خانوادگی کردند. از حیث زیبایی و تزئینات، این اثر از شاهکارهای معماری و گچبری بعد از اسلام به حساب می آید و طرح های گلدار، اسلیمی، خطوط اسلامی، نقوش برجسته و ... را بر خود دارد.
بازار سنتی همدان:
یکی از بازارهای مشهور سنتی ایران است و قدمت بیشتر بناهای آن به دوره قاجار باز می گردد. در این بازار بناهای مختلفی مانند مسجد، حمام، زورخانه، چایخانه و ... به چشم می خورد.
مجموعه تفریحی - تاریخی گنجنامه همدان:
گنجنامه نام مجموعه ای است که آبشار گنجنامه و سنگ نوشته های هخامنشی را در خود دارد و تفریحات جذابی مثل غار آکواریوم و سورتمه را نیز در خود جای داده است و می تواند روزی خوش برای تان بسازد.
موزه های همدان:
معروف ترین موزه همدان، موزه هگمتانه است و موزه های دیگر این شهر عبارتند از: موزه تاریخ طبیعی همدان، موزه بوعلیسینا، موزه دفاع مقدس، موزه سفال، موزه مفاخر و مشاهیر همدان، موزه صنایع دستی همدان و ...
جاذبه های طبیعی همدان
شرایط جغرافیایی همدان، باعث شده است که این شهر طبیعتی بکر و منحصر بفرد داشته باشد. از مهم ترین جاذبه های طبیعی همدان، غار علیصدر است که در بخش های بعدی مقاله به طور مفصل با آن آشنا خواهیم شد. اما از سایر جاذبه های طبیعی می توان به آبشار گنجنامه، پیست های اسکی، دریاچه ی سد اکباتان، رودخانه ی قره چای، غار بگلیجه، غار آق قایا و غار قلعه جوق اشاره کرد. آبشار گنجنامه از رشته کوه های زاگرس و کوه الوند در همدان سرچشمه می گیرد. ارتفاع این آبشار بی نظیر به بیش از 12 متر می رسد.
برای دیدن این آبشار اگر زمستان را انتخاب کنید با صحنه های خارق العاده ای مواجه خواهید شد چرا که آبشاری یخ زده به همراه قندیل های زیبا را خواهید دید که مکان مناسبی برای یخ نوردی حرفه ای است. این آبشار در سال 1387 در فهرست آثار طبیعی ایران ثبت ملی شد.
غار علیصدر
از معروف ترین مکان های دیدنی ایران و حتی جهان، غار علیصدر است. این غار بی نظیر بزرگ ترین غار آبی جهان است که می توان در آن به قایقرانی پرداخت. هنگامی که با قایق به داخل این غار وارد می شوید، دیواره ها و سقف غار آنقدر زیباست که طبق نظر بسیاری از گردشگران، بی نظیر ترین غار جهان است. غار علیصدر از نظر جغرافیایی در روستای علیصدر و شهرستان کبودرآهنگ قرار گرفته است که با شهر همدان حدود 75 کیلومتر فاصله دارد. ارتفاع این غار از سطح دریا 1900 متر و ارتفاع آب در برخی قسمت های آن به بیش از 10 متر می رسد. بنابراین تماشای این غار منحصر بفرد را از دست ندهید!
روستای ورکانه
اگر از سمت جنوب شرقی همدان حدود 20 کیلومتر را طی کنید به دره آبشینه می رسید. در این دره، روستای تاریخی ورکانه قرار دارد که قدمت آن به 400 سال می رسد. این روستا به روستای سنگی شهرت دارد چرا که بیشتر خانه های آن از سنگ های طبیعی ساخته شده است. همچنین کوچه های پر پیچ و خم با معماری بسیار زیبا سبب شده است که روستای ورکانه در کانون توجهات قرار بگیرد. یکی دیگر از عجایب این روستا، گورستان پر رمز و رازی است که هیچ گونه سنگ قبری در آن یافت نمی شود. بنابراین هنگام سفر به همدان بهتر است از این روستا نیز بازدید کرده و خاطرات خوشی را ثبت کنید.
دریاچه سد اکباتان:
در ۱۱ کیلومتری شرق همدان قرار دارد و با برخورداری از فضای سبز و امکانات تفریحی و گردشگری از جمله تفریحات آبی و اماکن اقامتی تفرجگاه خوبی به شمار می رود.
تالاب آبشینه:
تالابی با 85 هکتار وسعت که استراحتگاهی برای پرندگان مهاجر و بومی منطقه به شمار می رود و مقصد جذابی برای پرنده نگری است. از پرندگان این تالاب میتوان این موارد را نام برد: پلیکان، اگرت، کشین، فلامینگو، حواصیل خاکستری، چوبیا و ...
دشت میشان:
دشتی به مساحت ۱ هکتار در مسیر صعود به کوه الوند که رسیدن به آن با پای پیاده نیاز به کوهپیمایی نیمه سنگین دارد. از این دشت با عنوان بهشت کوهنوردان در همدان نیز یاد می کنند.
سوغات همدان
از سوغات این شهر تاریخی می توان به سفال لاله جین، حلوازرده، انگشت پیچ، نان چایی، شیره انگور، گز، چرم، صنایع چوبی، مسگری و قلم زنی و... اشاره کرد.
غذاهای استان همدان
آبگوشت بزباش: در آبگوشت و دیزی، نخود و لپه را به عنوان حبوبات استفاده می کنند اما حبوبات اصلی آبگوشت بزباش، لوبیا است.
آبگوشت کلم قمری: کلم قمری، گوشت گوسفندی، عدس، پیاز، نعناداغ، زردچوبه، فلفل و سیرداغ مواد موردنیاز برای طبخ این آبگوشت هستند و کشک محلی و ماست و سیر نیز در کنار آن سرو می شود.
آش کاچی: آش خوشمزه ای که با بلغور، سیر، عدس و کشک پخته می شود.
سرداشی: نوعی کباب با گوشت گوسفندی، سیب زمینی، پیاز و در صورت تمایل فلفل سبز است.
آبگوشت یخنی: پیاز، گوشت، لیمو عمانی، سیبزمینی و گوجه فرنگی مواد اصلی این غذا هستند.
آبگوشت فلفل همدانی، خورش غوره بادمجان، آش هایی همچون آش میوه، آش سماق، آش شله، آش قیسی، آش ترشی، آش شل پتله، آش خیارچنبر، آش کشک، آش اماج، آش هویج و جو و ...، دیزی، ترحلوا، کوفته همدانی، نان اگردک (اگرده) و ... هم از خوراکی های محلی این دیار به شمار می روند.