یکی از مهمترین و عظیم ترین یناهای آرامگاهی دوران اسلامی در ایران است که پس از کلیسای جامع مریم مقدس در فلورانس ایتالیا و مسجد ایا صوفیه استامبول سومین بنای بزرگ تاریخی و از حیث فناوری ساخت گنبد، بزرگترین گنبد آجری در جهان به شمار می رود. این بنای بس عظیم از شاهکارهای هنری دوره ایلخانی و در واقع تجلی گاه هنر معماری این دوره است. گنبد سلطانیه علاوه بر شکوه و عظمت معماری که در نوع خود بی نظیر است، دانشنامه ای از نقش و طرح در تزیینات معماری آن روز، که بیانگر برهه ای از تاریخ معماری و هنر ایران است.

برای رزرو تور تخت سلیمان و تور زنجان و سفری خاطره‌انگیز به گنبد سلطانیه ، همین حالا با ماهبان تور تماس بگیرید! 02188200205

گنبد سلطانیه کجاست؟

گنبد سلطانیه در استان زنجان، در شهر سلطانیه و در 43 کیلومتری شمال غرب زنجان واقع شده است. این بنا، یکی از بزرگترین گنبدهای آجری جهان و از مهم‌ترین آثار معماری دوره ایلخانی به شمار می‌رود.

تاریخچه گنبد سلطانیه

بنای گنبد در دوران حکومت خدابنده از 704 تا 713 ه.ق. احداث شده و تنها بنایی است که از مجموعه ارگ سلطانیه باقی مانده است. بانی و سازنده آن را رشیدالدین فضل الله و تاج الدین علیشاه ذکر کرده اند. در داخل شهر نیز به دستور اولجایتو بنای مقبره بزرگی برای او در نظر گرفته شده بود. الگوی ساخت بنای سلطانیه مقبره سلطان سنجر در مرو است که اولجایتو در زمان ولیعهدی (وقتی حاکم مرو بود) بارها آنجا را دیده بود. به نقل ازمرحوم کریم پیرنیا در کتاب جغرافیای تاریخی سلطانیه آمده است که شیوه ساختمانی گنبد سلطانیه به پیروی از مدرسه ضیائیه(623 ه.ق.) که مقارن ظهور چنگیز ساخته شده و نیز گنبد جبلیه یا هارونیه طوس که سرمشق سایر گنبدهای دوره ایلخانی است، ساخته شده و همچنین تصریح کرده که « یزدی بندی گنبد سلطانیه ملهم از این شیوه است»
گنبد سلطانیه در سمت جنوب غربی ارگ سلطانیه برپا شده است و در داخل ارگ هر یک از رجال معروف دارای عمارتی بودند و علاوه بر آن در ساختن بناهای عمومی و قصرها با یکدیگر رقابت داشتند. در اطراف بنای سلطانیه بناهای الحاقی وجود داشته که ویران شده است.

معماری گنبد سلطانیه

ساختمان سلطانیه بر روی یک نقشه هشت ضلعی بنا شده است که طول هر ضلع آن 17 متر و فاصله میان وجوه خارجی آن 42 متر و ضخامت بنا حدود 7/40 متر است. بر هر وجه در داخل، یک ایوان قرار گرفته که در طبقه همکف به شکل هشت ایوان (چهار ایوان بزرگ و چهار ایوان کوچک) مشخص است و در بالا دارای یک طبقه دیگر است که به فضای داخلی مشرف است. قوس ایوان ها در این فضا پنج او هفت تند است، در منتهی الیه این قوس ها کتیبه هایی با متن احادیث نبوی در آن نوشته شده و سپس مقرنس کاری زیبایی که وظیفه ترمبه ها بر آن محول شده پلان هشت ضلعی را به دایره تبدیل نموده و زمینه اجرای گنبد را فراهم آورده است.

ساخت گنبد به گونه ای است که در نمای خارجی دو طبقه و از داخل سه طبقه به نظر می رسد، این بنا در جهات اصلی جغرافیایی احداث شده و در ضلع جنوبی آن بنای الحاقی تربت خانه و در زیر تربت خانه، سردابه که متشکل از فضاهای متعدد است، قرار دارد.

در مورد هشت وجهی بودن آن برخی معتقدند انتخاب طرح هشت ضلعی از روی محاسبات تجربه شده معماری و به خاطر مرکزیت ایستایی در نظر گرفته شده است. ولی برخی دیگر از پژوهشگران بر این اعتقادند که طرح وجوه مثمن گنبد تنها به سبب ایستایی آن نیست بلکه احتمالاً دارای این مضمون و کنایه از عرش الهی است، که بر اساس احادیث، هشت ملک آن را حمل می کنند.

دیدنی‌های گنبد سلطانیه

علاوه بر گنبد و مناره‌ها، در محوطه گنبد سلطانیه بناهای دیگری نیز وجود دارد که از آنها می‌توان به مدرسه، بیمارستان، کاروانسرا و حمام اشاره کرد. همچنین در این محوطه موزه ای وجود دارد که در آن اشیای تاریخی مربوط به دوره ایلخانی به نمایش گذاشته شده است.

آماده‌ی سفری هیجان‌انگیز در طبیعت ایران هستید؟

با ماهبان تور، طیف گسترده‌ای از تورهای طبیعت‌گردی داخلی 1403 را در سراسر ایران تجربه کنید. از کوه‌های سر به فلک کشیده و دشت‌های سرسبز شمال گرفته تا کویرهای پهناور و جنگل‌های انبوه جنوب، مقصدی برای هر سلیقه‌ای در تورهای ما پیدا می‌شود.همین حالا از تورهای یک روزه طبیعت‌گردی 1403 در تاریخ‌های مختلف دیدن کنید .علاوه بر تورهای یک روزه، تورهای چند روزه طبیعت‌گردی 1403 نیز در ماهبان تور موجود است. برای مشاهده جزئیات بیشتر، با ما تماس بگیرید 02188200205