کازرون: محور ساسانی (ثبت جهانی یونسکو) - شهر باستانی بیشاپور (معبد آناهیتا، کاخ والرین، تالار تشریفات، کاخ موزاییک، آتشکده بیشاپور و میدان اپسایی) (ثبت جهانی یونسکو) - نقش برجسته های تنگ چوگان (ثبت جهانی یونسکو)
برازجان: دژ برازجان (کاروانسرای مشیرالملک) - کاخ چرخاب برازجان - نخلستان آبپخش
بوشهر: عمارت دهدشتی (موزه پزشکی) - موزه دریا و دریانوردی خلیج فارس
دلوار: موزه رئیسعلی دلواری - کلوت های مند
دشتی: گنبد نمکی جاشک
سیراف: بندر سیراف (بندر طاهری) - آبگیر دره لیر سیراف (دخمه های باستانی سیراف)
فیروزآباد: محور ساسانی (ثبت جهانی یونسکو) - کاخ اردشیر بابکان (ثبت جهانی یونسکو) - شهر باستانی گور (اردشیرخوره یا فیروزآباد قدیم) (ثبت جهانی یونسکو) - سنگ نگاره پادشاهی اردشیر بابکان (فیروزآباد) (ثبت جهانی یونسکو) - قلعه دختر فیروزآباد (ثبت جهانی یونسکو)
ساختمان «آبانبار قوام» در محوطه باری در غرب شهر بوشهر قرار گرفته است. پیشینه این بنا به صد و پنجاه سال پیش بازمیگردد. اسکلت اصلی و طاق آن از سنگهای رسوبی خیلی مقاوم ساخته شده و بهوسیله چهارطاق پوشیده شده است. ۲ متر از آبانبار خارج از زمین و ۲/۶۰ متر آن درون زمین قرار گرفته است. داخل آبانبار با پوشش ساروج بسیار مقاوم ساخته شده و در نمای خارجی آن پنجرههایی به ابعاد ۹۰ در ۱۲۰ سانتیمتر وجود دارد که با فاصله معینی از یکدیگر قرار گرفتهاند. در حال حاضر این آبانبار تغییر کاربری داده است و بهعنوان یکی از بهترین رستوران های استان بوشهر فعالیت میکند.
موزه دریانوردی و منطقه ای خلیج فارس در محله بهمنی شهر بوشهر قرار دارد. عمارت کلاهفرنگی و ساختمان کنسولگری دو بنای موجود در این مجموعه هستند. عمارت موجود در این موزه مربوط به دوره قاجار است که در سال ۱۸۵۸ میلادی بهعنوان مقر کنسولگری دولت انگلیس بنا شده بود. بیش از ۴۰ قطعه ادوات و تسلیحات جنگی متعلق به ادوار مختلف در این موزه نگهداری میشود که کشتی قدیمی پرسپولیس از برجستهترین آنها است.
عمارت گلشن در منتهی الیه شمال شهر بوشهر، پشت اداره بندر در خیابان ساحلی واقع شده است. فاصله آن تا دریا فقط ۱۰ متر است. این عمارت تاریخی در یکی از محلههای قدیمی بوشهر به نام محله بهبهانی قرار گرفته که اطراف آن ساختمانهای بافت قدیم وجود دارد. واقع شدن این بنا در کنار ساحل باعث وزیدن نسیم دریا و باد شمال به داخل ساختمان میشود. قدمت این بنا به ۱۷۰ سال پیش میرسد. بنای عمارت متعلق به دوره قاجاریه و نوع معماری آن میلانی است که در نوع خود منحصربهفرد است.
در این قبرستان که در جنوب شهر بوشهر قرار دارد، اسکلت اموات در داخل خمرههای بزرگ و کوچک نخودی رنگ مدفون شده و روی برخی از خمرهها نوشتهای نقش بسته است. بر اساس باورهای دین زرتشت، جسدها را در داخل صخرههای سنگی، خمره یا تابوتهایی از جنس سنگ و سفال میگذاشتند تا خاکآلوده نشود. گورستان شغاب مربوط به دوره عیلامیها است.
ساختمان اصلی مدرسه گلستان مربوط به دوره قاجار است و حدود ۲۰۰ سال قدمت دارد. این مدرسه از قدیمیترین بناهای بافت قدیم بندر بوشهر بوده و توسط انگلیسیها ساخته شده است. این بنا در زمان انگلیسیها محل حکمرانی شیخ نصر بود و پس از آن هم به اداره پست و تلگراف تغییر کاربری داد، سپس در سال ۱۳۲۲ تصمیم گرفته شد که این ساختمان به مدرسهای به نام گلستان واگذار شود.
درب چوبی این مکان از جنس ساج است و ۵/۳ متر ارتفاع و ۴ متر عرض دارد. مصالح به کار رفته در ساخت بنا هم سنگهای مرجانی و ملاط گچ است و در پوشش سقف از چوب صندل و بوریا استفاده شده است.
پارک جنگلی چاهکوتاه در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال شرقی بوشهر و در روستای چاهکوتاه واقع شده است. این پارک جنگلی ۴۰ سال قدمت دارد و زیستگاه گونههای گیاهی مناطق کویری و حارهای است و گونههای مختلفی از پرندگان ساحلی درآن زندگی میکنند.
بافت تاریخی بوشهر شامل چهار محله بهبهانی، دهدشتی، کوتی و شنبدی است که در دل شهر بوشهر قرار گرفته است. وسعت این بافت حدود ۳۸ هکتار است و از منحصر به فردترین و زیباترین بافتهای مسکونی ایران به حساب میآید.
قدمت بافت تاریخی بوشهر به دوره حکومت نادر شاه افشار برمیگردد. بافت تاریخی بوشهر دارای بناهایی زیبا شامل عمارتها، کنسولگری کشورهای مختلف، مساجد، کلیسا، بازار قدیمی و کوچههایی زیبا است و معماری آن هر بازدیدکنندهای را مجذوب خود میکند.
این منطقه در سواحل خلیج فارس در فاصله ۱۰ کیلومتری شمال شرقی بندر بوشهر است. مساحت آن ۴۲۶۰۰ هکتار است که حدود نیمی از آن تالابی است و آب آن از تالاب رود حله تامین میشود. این تالاب در سال ۱۳۴۳ بر اثر طغیان رودخانه تشکیل شده است. گیاهان آبزی متعددی در این تالاب وجود دارد که زیستگاه پرندگان آبزی و کنار آبزی مختلفی هستند. این منطقه زیستگاه جانداران بسیاری مثل شغال، گرگ، روباه، درنا، فلامینگو، حواصیل و انواع اردک و جانوران دیگر است.
عمارت کازرونی، بازار ماهیفروشان، عمارت امیریه، عمارت تنگستانی و عمارت ملک از دیگر جاذبههای شهر بوشهر هستند.
شهرستان دیر به مرکزیت شهر دیر از شمال به شهرستانهای دشتی و تنگستان و از طرف مشرق به شهرستانهای گنگان و جم و از ناحیه جنوب و غرب به خلیج فارس منتهی میشود.
گنبد نمکی جاشک یا کوه نمک ناحیهای وسیع و مرتفع از شمال غرب کوه جاشک در منتهی الیه جنوبی رشتهکوه زاگرس است. این اثر طبیعی حد فاصل شهرستان دیر و دشتی واقع شده و یکی از بزرگترین، فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه است. از مهمترین خصوصیات بارز و متفاوت کوه نمکی جاشک میتوان به نوع نمکهای این کوه نمکی، آبشارها، بلورها و گنبدها و غارهای منحصربهفرد آن اشاره کرد.
منطقه مند با مساحت ۴۶۴۰۰ هکتار، منطقهای جلگهای و کویری است که در بخش بردخون از توابع شهرستان دیر در ۱۳۰ کیلومتری جنوب بوشهر واقع شده و یکی از زیستگاههای مهم آهو در استان بوشهر است. اجتماعات کوچکی از جنگلهای حرا نیز در این منطقه وجود دارد. مند از نظر زیست جانوری و پوشش گیاهی بسیار متنوع و زیبا است.
شهرستان دشتستان به مرکزیت شهر برازجان در شرق استان بوشهر قرار دارد و از جنوب به شهرستان دشتی، از مغرب به شهرستان بوشهر و تنگستان از شمال غرب به شهرستان گناوه و از مشرق و شمال شرق به استان فارس منتهی میشود.
این بنای معتبر و مستحکم که به کاروانسرای مشیرالملک برازجان بزرگ هم معروف است، در مقابل میدان اصلی شهر برازجان قراردارد. پیشینه این بنا به دوره قاجاریه میرسد و در سال ۱۲۵۰ خورشیدی به دست حاج میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک شیرازی، از نیکوکاران وقت شیراز، و با هزینهای معادل چهل هزار تومان ساخته شد. دژ برازجان ۴ برج دارد و از ۶۸ اتاق تشکیل شده است. معماری این بنا توسط حاج محمد شیرازی انجام شده است.
گور دختر آرامگاهی سنگی از دوره هخامنشیان است که در تنگ ارم شهرستان دشتستان قرار دارد. این بنا به سبک آرامگاه کوروش بزرگ در پاسارگاد ساخته شده اما اندازهای کوچکتر دارد. اطلاعات دقیقی از گور دختر در دست نیست اما آ ن را به کوروش کوچک، چیشپیش، آتوسا، ماندانا یا خواهر کوروش بزرگ نسبت دادهاند.
غار چهل خانه در ارتفاعات کوهی مشرف به رودخانه شاپور و در بخش سعدآباد دشتستان قرار دارد. روی این کوه تعدادی اتاق شبیه به غارهای صخرهای و حجاری شده دیده میشود که مجموعهای بسیار زیبا را تشکیل میدهند. اتاقهای «غار چهل خانه» ابعاد داخلی گوناگونی دارند. این مجموعه بهدلیل جنس سنگ کوه و همچنین به خاطر عوامل طبیعی مثل سیل دچار تخریب شده است. ورودی این دخمه بهشکل ذوزنقه بوده و در داخل آن طاقچههایی در اشکال مختلف تعبیه شده است.