استان قم

درباره پیشینه قم و تاریخ بنای آن اختلاف نظر وجود دارد. نام قم سه بار در شاهنامه فردوسی آورده شده است. با این وجود، برخی بنای شهر قم را به بعد از اسلام نسبت می­ دهند .گریشمن مناطقی چون قم ، سیلک کاشان ، ساوه و اساساً کناره های باختری کویر ایران را از قدیمی ترین مناطق استقرار جمعیت های انسانی و تمدن های اولیه می داند. بر این اساس قدمت قم و نواحی پیرامون آن ، به چند هزار سال پیش می رسد. نتایج کاوش های باستان شناختی اخیر در منطقه قم رود نیز این ادعا را تأیید می کند. قم در سال های 23 یا 24 ه.ق هم زمان با اصفهان به تصرف اعراب درآمد. اعراب نام شهر را با الهام از نام یکی از روستاهای منطقه کم یا قم نهادند. ورود اعراب اشعری به قم ، مورد استقبال زرتشتیان قرار گرفت. از دلایل این استقبال می توان به هجوم پی در پی جنگل نشینان دیلمی به این نواحی اشاره کرد . اتحاد و پیوند اعراب و زرتشتیان ، چندان به درازا نکشیده منجر به درگیری های شد که سرانجام به تسلط بیشتر اشعری ها، بر روستاها و مزارع منطقه انجامید. از این پس روستاها و مزارع بیشتری با یک دیگر ادغام شده و فضای شهری قم را به وجود آوردند اهمیت زیارتی شهر قم، در درجه نخست مربوط به آستانه مقدسه حرم حضرت فاطمه معصومه (س)، دختر گرامی امام هفتم شیعیان، حضرت موسی بن جعفر (ع) و سپس به دلیل مزارهای متعدد علویان در این شهر و نیز مسجد مقدس جمکران است.

صنایع دستی

یکی از فعالیتهای مهم اقتصادی استان قم صنایع دستی است.شاخص ترین محصولات صنایع دستی استان قم عبارتند از: قالی باقی، کاشیکاری، منبت کاری، درودگری، سفالگری و سرامیک سازی، خرمهره سازی، سنگ تراشی و حکاکی سنگ ، نگارگری و تذهیب، خرّاطی روی چوب، مروارید باقی، بافته های سنتی، رودوزی سنتی، نقاشی سنتی، شیشه گری، معرق کاری، انگشتر سازی، تزیینات معماری، تزیینات پارچه ای، رنگرزی گیاهی، قلمزنی، معرق کاری، انگشتر سازی، تزیینات معماری، تزیینات پارچه ای، رنگرزی گیاهی، قلمزنی، معرق ساقه گندم، گیوه دوزی، صحافی سنتی و چلنگری می باشد.

سوغات و گیاهان دارویی

سوهان مهمترین سوغات استان قم است. سوهان پزی یکی از مشاغل سنتی است که از زمان برای روز افتتاحیه صحن بارگاه «ملا ابراهیم شماعی» قاجاریه پدید آمد. زمانی که شخصی بنام حضرت معصومه(س) حلوایی درست کرد که به گفته یکی از بزرگان حاضر در مجلس، همانند نام « سوهان » سوهان باعث هضم غذا شد. از این به بعد این حلوای شیرین و خوشمزه گرفت. اکثر گیاهان دارویی قابلیت کشت در شرایط استان قم را دارند ولی از نظر اقتصادی، گیاهان قابل کشت شامل نعنا فلفلی، نعنا معمولی، شوید، به لیمو، بابونه، زیره سبز، بید مشک، گل محمدی و زعفران می شود.