دامغان یکی از شهرهای استان سمنان و مرکز شهرستان دامغان می باشد. بنا به نوشته مورخین، دامغان از شهرهای معتبر قومس و مرز آن ایالت بوده است. به گفته ابن واضح یعقوبی مولف ” البلدان ” و ابوالفداء مولف ” تقویم البلدان” قومس شهری با وسعت و جلیل ، نام شهر آن دامغان و دامغان آغاز شهرهای خراسان می باشد. دامغان را شهر صددروازه یا هکاتوم پیلوس ( به زبان یونانی ) نیز نام برده اند که پایتخت دولت اشکانیان نیز بوده است. این شهر یکی از قدیمی ترین مساجد ایران را درخود جای داده است. تور دامغان ماهبان تور، یکی از جاذبه های اصلی دامغان پسته های دامغانی است که از کیفیت بالای در سطح کل ایران و جهان دارد. محصولاتی چون” انگور و خربزه” ازمحصولات با کیفیت کشاورزی دامغان می باشد. در هنگام سفر به دامغان باید از مسجد تاریخانه که مناره آجری آن مربوط به زمان سلجوقیان است بازدید کنید و پس از آن آرامگاه چهل دختران است. این برج از ابنیه دوره سلجوقی است و بنای مذکور در سال 446 هجری به دستور ابوشجاع موسوم به اسفاربکی بن اصفهانی از آجر ساخته شده است. بنایی شبیه به این ساختمان نیز در دامغان موجود است که به آن پیر علمدار میگویند برج پیر علمدار، یکی از نمونه های بسیار ارزشمند معماری قرن پنجم ایران است0 برج به صورت مخروطی پیازی شکل ساخته شده است 0 ارتفاع این بنا 13 متر و قطر داخلی آن 5/4 متر است. در قسمت زیر گنبد انتهای بدنه برج دارای تزئینات آجری و گچی زیبایی است.
چشمه علی
مهمترین تفریحگاه این شهر چشمه علی است که در 25 کیلومتری شمال دامغان قرار داشته و از تفرجگاه های شاهان قاجار بوده است. یکی از دیدنی های چشمه علی، همان چشمه معروف آن است. یعنی آبی که به خاطر آن کل مجموعه را به نام آن می شناسند. از زیر تپه سنگی (که آن را به همان نام چشمه علی می نامند) آب زلالی بیرون می آید که مقدار آن معمولاً در تابستان و زمستان فرقی نمی کند. این آب در محدوده پایین تپه سنگی، در 3 حوض با عمق نه چندان زیاد (در حدود یک متر) جمع می شود. حوض اول به شکل یک مستطیل با ابعاد حدود 10 در 3 متر دقیقاً در پایین نقش سنگی فتحعلیشاه است.
مسجد تاریخانه قدیمی ترین مسجد ایران
تاریخانه (به معنای خدایخانه، یا خانه خدا) از آثار باستانی دامغان است که طبق تحقیقات اداره کل باستانشناسی، پیش از تسلط اعراب بر ایران، آتشکده بوده و بعداً به مسجد تبدیل شده است. ساختمان بنای مجدد آن مربوط به قرن دوم هجری است و اسلوب ساختمان آن نیز به سبک بناهای دوره ساسانیان میباشد. این مسجد نمونه بسیار زیبا و کاملی از مساجد قرون اولیه اسلام به شمار میرود. شیوه معماری مسجد ماخوذ از معماری ساسانی است.
تپه حصار
تپه حصار یکی از آثار به جای مانده از روزگاران کهن است و حدود ۷۰۰۰ سال قدمت دارد.
کاوشهای باستانی اخیر نشان میدهد که هفت هزار سال پیش در این منطقه فولاد تولید میشده است. نخستین بار در سال ۱۳۱۲ پروفسور اسمیت در تپه حصار حفاریهای باستانشناسی خود را انجام داد و به آثار ارزشمندی از تمدن این منطقه دست یافت.
چشمه قل قل
منطقه تفریحی- گردشگری چشمه قل قل ، از توابع روستای دشتبو شهرستان دامغان و در ۲۱ کیلومتری محور سمنان - دامغان قرار دارد. آب این چشمه از انتهای شکاف ۷ متری یک کوه سنگی جوشیده و خارج میشود و به همین مناسبت اهالی منطقه از گذشتههای دور به آن چشمه قلقل یا قلقله میگویند. آب این چشمه سرد و خوشگوار میباشد و چون در ارتفاعات منطقه تویه دروار واقع شده، از چشماندازهای طبیعی بسیار زیبایی برخوردار است. این چشمه با آبدهی ۴۵ لیتر در ثانیه بالاترین حجم آبدهی را در مجموعه چشمههای منطقه تویه دروار شهرستان دامغان دارا میباشد.
آرامگاه پیر علمدار
این بنا در دههی نخست قرن پنجم هجری بنا شده است. آرامگاه پیر علمدار از جمله بناهای تاریخی شهر دامغان است که به برج معروف شده و یکی از بهترین نمونههای معماری آرامگاهی است. تاریخ ساخت آرامگاه را به سال ۴۱۷ قمری نسبت می دهند اما این آرامگاه در سال ۱۳۱۰ توسط وزارت فرهنگ و هنر به ثبت ملی زسیده است برای بازدید از مسجد جامع دامغان و آرامگاه پیر علمدار باید از خروجی باریک غرب میدان امام خمینی استفاده کرد.