روستای صخره‌ای میمند، یک شاهکار معماری و تاریخی است که در دل کوه‌های استان کرمان جای گرفته است. این روستای دستکند با قدمتی بیش از 12 هزار سال، یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های بشر به شمار می‌رود. میمند با معماری منحصر به فرد خود که در دل کوه کنده‌کاری شده است، سال‌هاست که نظر گردشگران و محققان را به خود جلب کرده است. در این مقاله، به معرفی جامع این روستای شگفت‌انگیز و جاذبه‌های گردشگری آن خواهیم پرداخت.

برای رزرو تور کرمان و سفری خاطره‌انگیز همین حالا با ماهبان تور تماس بگیرید! 02188200205

روستای صخره‌ای میمند کجاست؟

روستای ۳ هزار ساله میمند بزرگترین و تنها روستای تاریخی در جهان است که هنوز روابط سنتی زندگی در آن جریان دارد و می‌ توان تعامل انسان و طبیعت در هزار دوم میلادی را به خوبی در آن دید. میمند روستایی صخره‌ای و دستکند با چند هزار سال قدمت یادآور ایامی است که انسان‌ ها خدایان خود را در بلندای کوه‌ها جستجو می‌کردند و کوه نشانه استواری، توان و پایداری و اراده شناخته می‌ شود.

میمند با تاریخ ۸ تا ۱۲ هزار سال در ۳۸ کیلومتری شمال ‌شرقی شهرستان شهربابک‌ در ارتفاع ۲ هزار و ۲۴۰ متر‌ از سطح دریا و با وسعت‌ ۴۲۰ کیلومتر مربع است که مابین شهرهای یزد، کرمان و شیراز قرار دارد و میمند در دهستان‌ میمند‌‌ شهرستان شهر بابک از توابع استان کرمان واقع شده ‌است.

تاریخچه روستای میمند

این بنای دست‌ کند باستانی، بی‌گمان از نخستین سکونت‌ گاه‌ های بشری در ایران به شمار می‌رود، دورانی که هنوز ایرانیان مهرپرست بودند و کوه‌ها را سپند می‌ شمردند، باوری که بعدها نیز جلوه دیرینگی و دینی داشت و همانگونه که حضرت موسی در کوه طور به پرستش می‌پرداخت و پیامبر گرامی اسلام (ص) نیز در غار و کوه حرا به پیامبری مبعوث شد.

به هر تقدیر چند هزار سال پیش از این، انسان‌ هایی دل سنگ‌ ها را شکافتند و یادگاری را به جا گذاشتند که امروزه پس از گذشت سال‌ ها همچنان نماد عزم، اراده و اقتدار اجداد ایرانی به‌شمار می‌رود. هنوز کسی واقف نیست که این مجموعه به دست چه کسانی به وجود آمده و انگیزه این مردمان از احداث چنین بناهایی چه بوده، اما انگیزه مردمان آن زمان بسیار مورد اهمیت قرار دارد، زیرا در آن زمان و با آن وسایل ابتدایی، آفرینش چنین مجموعه با‌عظمتی با معماری بی‌ نظیر قابل تحسین است.

عده‌ای از محققان معتقدند که مهرپرستان از غارهایی که با دست در دل‌ کوه کنده‌اند، فقط برای عبادت و دفن مردگان استفاده می‌ کردند و بعد از مدتی بنا به اضطرار ناشی از آب و هوا و یا هر عامل محیطی مؤثر دیگری‌ این غارها را برای سکونت برگزیده‌اند. آیین مهرپرستی قبل از ظهور آیین‌ زرتشت در ایران رواج داشته و تا مدت‌ها پس از ظهور وی نیز ادامه داشته ‌است، میمند به دلیل استحکام دفاعی طی تاریخ کمتر دستخوش تحولات کالبدی و اجتماعی شده‌ است و بیشترین تغییر در آن مربوط به چند دهه اخیر است.

این تمدن در ابتدا برگرفته از آیین‌ مهرپرستی و بعد از آن آیین ‌زرتشت بوده‌ است در زمان ساسانیان شهربابک به عنوان زادگاه بابک سرسلسله ساسانی مورد توجه خاص آنها بوده و پس از ظهور اسلام و ورود آن به ایران مردم میمند که به آیین ‌زرتشتی معتقد بودند به اسلام گرویده و مذهب شیعه را پذیرا گشتند. آنچه مورد اهمیت‌ و بی‌ شک بر نحوه شناخت میمند اثر گذارده این است که مسکن از روی هم گذاردن سنگ و آجر پدید نمی‌آید، یعنی در فضای باز ساخته نمی‌شود، بلکه با از میان برداشتن انبوهی از خاک شکل می‌گیرد و انسان نیاز به خشت و آجر و ملات ندارد، بلکه باید توده‌‌ای را بردارد تا پناهگاه مهیا شود.

به همین دلیل برای اتاق، طاقچه در اندازه های مختلف کنده شده‌ است که جای رختخواب، ظروف، صندوق، چراغ و … کنده شده ‌است، لذا کنار دیوارهای خانه گنجه گذارده نمی‌شود، بلکه با کندن دیوار، حفره یا طاقچه‌ای به وجود می‌آید که اشیا‌ و لوازم در آنها گذاشته شده و یا در آنها آویزان می‌گردند. کل یک خانه که ممکن است شامل یک یا چند اتاق و اصطبل باشد، یک "کیچه” نام دارد، یک واحد یک ورودی مشترک دارد و در پاگرد ممکن است طویله در یک سو و اتاق نشیمن در طرف دیگر باشد، همه کیچه‌ ها یک ساختار ندارند، هم اندازه و هم تعداد اتاق‌ ها متفاوت است و جدا کردن اتاق از پستو و یا پوشانیدن برخی از طاقچه‌ها با پردهای پارچه‌ای صورت می‌گیرد.

«کلیدون» در دیوار کنار درب نصب می‌شود، کلید را در آن قرار می‌دهند تا زبانه پشت در قرار گیرد، درجه حرارت این اتاق‌ ها حدود پنج درجه متفاوت از بیرون است. ایجاد اجاق و در زبان محلی «دیدون» در درون اتاق‌ها و سوزاندن هیزم طی سال‌ های متمادی در آن موجب سیاهی رنگ سقف و بدنه اتاق‌ها شده و برپا کردن آتش و تهیه غذا در درون اتاقها سبب شده تا بدنه داخل اتاق‌ ها ایزولاسیون شده و موجب عمر بیشتر اتاق‌ ها شود.

اما چون دیگر در خیلی از اتاق‌ ها آتش افروخته نمی‌شود، خاک سقف‌ ها به آهستگی ریزش پیدا کرده، اندازه این اتاق‌ ها که البته از نظر هندسی منظم نیستند، متفاوت است و‌ بزرگ‌ ترین کیچه از ۹۰ متر مربع تجاوز نمی‌کند. کف پوش‌ ها اکثراً نمد، مخشیف، گلیم یا قالیچه به اندازه‌ های متفاوت‌ موجود است، تعداد کیچه‌ ها در خود روستا ۴۰۶ عدد و تعداد اطاق‌ها ۲ هزار و ۵۶۰ عدد است.

ساکنان این روستا دارای آداب و رسوم خاص هستند و در زبان و گویش آن‌ ها هنوز از کلمات پهلوی ساسانی استفاده می‌ شود، روستای ۳ هزار ساله میمند تنها روستای تاریخی در جهان است که هنوز روابط سنتی زندگی در آن جریان دارد و می‌توان تعامل انسان و طبیعت در هزار دوم میلادی را به خوبی در آن دید.

این روستا هفتمین منظر فرهنگی، طبیعی و تاریخی جهان بود که جایزه مرکوری را ‌از سوی دولت یونان و با همکاری مجامع فرهنگی بین‌ المللی مانند یونسکو و ایکوموس دریافت کرد. روستای میمند در مهر ماه ۱۳۸۵ به عنوان روستای نمونه ملی گردشگری معرفی شد.

معرفی جاذبه‌های گردشگری روستای میمند

روستای میمند علاوه بر معماری منحصر به فرد خود، جاذبه‌های گردشگری دیگری نیز دارد که عبارتند از:

خانه‌های قدیمی: بازدید از خانه‌های قدیمی و دیدن سبک زندگی سنتی مردم میمند
مسجد جامع: مسجد جامع میمند یکی از قدیمی‌ترین مساجد ایران است.
حمام قدیمی: حمام قدیمی میمند با معماری سنتی خود، یکی از جاذبه‌های دیدنی این روستا است.
کارگاه‌های صنایع دستی: در این کارگاه‌ها می‌توانید صنایع دستی محلی مانند گلیم، قالی و سفال را تهیه کنید.
موزه مردم‌شناسی: در این موزه می‌توانید با آداب و رسوم مردم میمند آشنا شوید.

بهترین فصل بازدید از روستای میمند

بهترین زمان برای بازدید از روستای میمند، فصل بهار و پاییز است. در این فصول هوا معتدل است و می‌توانید از مناظر زیبای اطراف روستا لذت ببرید.روستای صخره‌ای میمند، یک میراث جهانی یونسکو است که نمادی از زندگی سنتی و همزیستی انسان با طبیعت است. این روستا با معماری منحصر به فرد خود، یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم ایران است. بازدید از این روستا، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای علاقه‌مندان به تاریخ، فرهنگ و معماری خواهد بود.