عمارت خانه کُرد یا آصف وزیری که به موزه مردم شناسی معروف است، یکی از قدیمی‌ ترین بناهای موجود در شهر سنندج می باشد که بر اساس شواهد و نوع معماری این بنا مربوط به دوره صفویه است. عمارت آصف در ضلع شمالی خيابان امام خمينی سنندج در استان لرستان واقع گردیده است. بنای عمارت آصف در محله سرتپوله در مجاورت بناهايی همانند "دژ سنه" که به قلعه سنندج معروف است، مسجدجامع سنندج، عمارت ملا لطف الله شيخ الاسلام و مشيرديوان (که به عنوان مركز آموزش هنرهای سنتی كردستان راه اندازی شده) قرار دارد. قسمت های دیگر عمارت کرد در دوره قاجاریه و اوایل پهلوی تکمیل و ساخته شده است، هر چند عمارت آصف نام خود را از آصف دیوان گرفته است اما بانی آن را خانواده معمتد هاشمی‌ ها می‌دانند و میرزا محمدرضا وزیر (پدر آصف دیوان) آن را به مالکیت خود در آورده و سپس در زمان آصف دیوان با الحاق سر در ورودی بخش‌ های شرقی و غربی، عمارت شکوه نهایی خود را بدست آورده و از این رو به عمارت آصف مشهور شده است. در توصیف معماری عمارت وزیری باید گفت این مجموعه حدودا 4 هزار متر مربع عرصه و اعیانی دارد و علاوه بر سر در و دالان ورودی و اتاق تقسیم آب دارای چهار حیاط است که شامل حیاط بیرونی، حیاط اندرونی، مستخدمین و حیاط مطبخ می باشد.

حیاط بیرونی (اصلی):

دارای طرحی مستطیلی شکل و دارای یک ایوان است که یادآور معماری سبک اصفهانی است. در داخل حیاط آب نمای بزرگی در مقابل تالار اصلی قرار گرفته و در کنار آن باغچه بزرگی وجود دارد که به چهار بخش تقسیم شده است. در ضلع شمالی این حیاط تالار اصلی است که ایوان آن دارای ستون های چوبی است و سر ستون‌های آن مقرنس کاری شده، قرار دارد، تالار اصلی به فرم چهار طاقی است و گنبدی آن را مسقف کرده است. در ضلع جنوبی فضای گنبد خانه اروسی پرکاری با طرح هندسی و گره چینی تعبیه شده که در نوع خود در منطقه غرب کشور کم نظیر است، در پشت گنبد خانه فضای طنبی به شکل مستطیل قرار دارد که با طاق و تویزه مسقف شده است.

حياط مستخدمين:

در قسمت جنوبی عمارت کرد در كنار دالان ورودی، حياطی با فضاهايی در پيرامون آن وجود داشت كه در چند دهه اخير تخريب شد که گویا بخشی از این فضای پیرامون به عنوان زورخانه مورد استفاده قرار می گرفت. این حیاط در خیابان کشی‌ های سال 1312 تا 1316 تخریب شده و به عنوان حیاط مستخدمین عملکرد داشته است.

حیاط مطبخ:

در کنار حیاط مستخدمین در کنار ضلع جنوبی عمارت، حیاط کوچک‌ تری قرار دارد که به حیاط مطبخ مشهور است. این حیاط کوچک مستطیلی دارای آب نمایی سنگی است. فضای مطبخ مسقف شده به طاق و تویزه است. معماری این فضا نشانه‌ هایی از همزمانی با تالار اصلی شمالی مجموعه که مربوط به دوره صفوی است، را دارد. در كاربری جديد در كنار خانه كورد اين مكان به چايخانه سنتی تبديل خواهد شد.

حياط اندرونی:

در سمت جنوبی حياط اندرونی، در اوايل دوره پهلوی و بر اساس معماری بومی ايجاد شده است. فضاهای این حیاط به صورت دواشكوبه و با يک طبقه زير زمين ساخته شده  و دارای  ايوانی با شش ستون از جنس چوب و تزئينات گچبری و سرستون هايی با معماری كورنتی ديده می شود. این بخش در سال 1316 توسط استادکاران بومی و چند استادکار همدانی ساخته شده است.

حمام:

یکی از ویژگی‌ های قابل ذکر این عمارت، وجود حمامی بسیار زیباست که در جنوب غربی مجموعه قرار گرفته است. حمام مجموعه دارای بخش‌ های سر در، راهرو، حمام سرد، حمام گرم، خزینه، تون، منبع آب اضافی و سرویس بهداشتی و خلوتی است. از ویژگی‌های بارز حمام، وجود ستون‌ های سنگی حجاری شده که به صورت طنابی شکل در بدنه و مقرنس در سر ستون‌ ها تزئین شده است، همچنین تزئینات پرکار آهک بری در تمام بخش‌ های حمام از ویژگی‌ های بارز آن است.

جهت دیدن عمارت آصف میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور کردستان همراه شوید:
www.mahbantour.com/destination/kurdistan-and-uraman-takht