لاهیجان یکی از قدیمی ‌ترین و زیباترین شهرهای استان گیلان است که به “شهر چای” شهرت دارد زیرا چایکاری در ایران برای نخستین ‌بار به همت “حاج محمد میرزا کاشف‌ السلطنه چایکار” در سال ۱۳۱۹ هـ.ق در لاهیجان آغاز شد و به‌سرعت در این شهر و دیگر مناطق سواحل جنوبی دریای مازندران توسعه یافت. حاج محمد میرزا قوانلو ملقب به کاشف‌السلطنه در سال ۱۲۳۴ هجری شمسی در تربت حیدریه به دنیا آمد. وی در ۱۶ سالگی به استخدام وزارت امور خارجه درآمد و با سمت دبیر دومی عازم پاریس شد و در رشته حقوق دانشگاه سوربن فرانسه به تحصیل پرداخت. کاشف‌ السلطنه در سال ۱۲۷۲ هجری شمسی به عنوان ژنرال کنسول ایران به هند رفت و در آنجا علاوه بر وظایف محوله به یادگیری فن چای کاری و تهیه چای پرداخت.

نخستین کارخانه چای ایران با پیشنهاد کاشف‌ السلطنه در مجلس تصویب شد و او کتابی با عنوان «رساله دستورالعمل زراعت چای» را به چاپ رساند. کاشف‌ السلطنه در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی هنگام بازگشت از چین و ژاپن در حالی که تجربیات جدیدی از تولید چای به دست آورده بود در راه بوشهر در یک حادثه رانندگی جان باخت. اسناد و مدارک کاشف‌السلطنه و وسایل مربوط به مصرف چای مانند انواع سماورهای ذغالی، قوری‌های چینی، مسی و سنگی، قهوه‌خوری‌ها، عهدنامه ناصرالدین شاه و انواع گیره‌های استکان چای، سینی، پایه فنجان ملیله‌کاری و… در موزه تخصصی چای به نمایش گذاشته شده است. در ویترین‌های طبقه دوم موزه لباس‌های محلی، چادرشب، زیورآلات نقره، ظروف مسی و چوبی، قاشق‌های درست شده از چوب شمشاد و گلابی مربوط به زمان قاجار که فرهنگ و تمدن مردم گیلان را معرفی می‌کند به نمایش گذاشته شده است. مزار کاشف ‌السلطنه روی تپه‌ای از چای که توسط وی در سال ۱۳۰۷ شمسی خریداری شده بود جای دارد، ابتدا بنا به وصیت کاشف‌السلطنه مزار وی که از مرمر سیاه بود بدون سقف و حفاظ و در میان بوته‌های چای قرار داشت اما اندکی بعد مقرر شد که دو درصد درآمد چای به ساخت مقبره‌ای درخور شأن او اختصاص یابد.

بنای مزار ”پدر چای ایران” به سبک معماری غربی طراحی و ساخته شده است بدین ترتیب از سال ۱۳۳۵ شمسی بنای فعلی به سبک معماری غربی تهیه و به همت ” انجمن آثار ملی” به شکل کنونی با اسکلتی از بتن مسلح و نمای سنگ تیشه‌ای طوسی ‌رنگ با زیربنای ۵۱۲ مترمربع ساخته شد. همچنین از سال ۱۳۷۱ شمسی کل مجموعه به سازمان میراث فرهنگی کشور واگذار شد و سالن مستطیل ‌شکل نسبتاً وسیعی در جوار برج آرامگاه بود برای احداث “موزه تاریخ چای ایران” درنظر گرفته شد. این طرح با پیشنهاد، نظارت و اجرای سازمان میراث فرهنگی و با غرفه ‌بندی و بهره ‌گیری از تزئینات سنتی چوبی بسیار زیبا در دو طبقه پلکانی ‌شکل در شهریورماه ۱۳۷۵ شمسی به پایان رسید. این مجموعه هم‌ اکنون با داشتن ادوات و وسایل سنتی و تخصصی مربوط به چای و مدارکی مربوط به چگونگی فعالیت های پدر چای ایران همه ‌روزه پذیرای بسیاری از افراد بومی و نیز گردشگران است. موزه چای دارای سه قسمت همچون آرامگاه که با برجی مرتفع و چهارگوش در غرب و سالن اصلی که با دو اتاق به ابعاد حدود ۱۴ مترمربع در شرق جای دارند.

جهت دیدن موزه چای (آرامگاه کاشف السلطنه) میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور رامسر همراه شوید:
www.mahbantour.com/destination/ramsar-city