کاخ هدیش، یکی از باشکوه‌ترین و بزرگترین کاخ‌های مجموعه تخت جمشید است که به دستور خشایارشاه، پادشاه بزرگ هخامنشی، ساخته شده است. این کاخ که در بلندترین نقطه تخت جمشید قرار دارد، نمادی از قدرت، شکوه و عظمت امپراتوری هخامنشی است. معماری بی‌نظیر، تزئینات باشکوه و موقعیت استراتژیک این کاخ، آن را به یکی از مهم‌ترین آثار باستانی ایران و جهان تبدیل کرده است.

کاخ هدیش با مساحتی حدود 2550 متر مربع، دارای تالارهای بزرگ، ایوان‌های بلند و اتاق‌های متعدد بوده است. در این کاخ، از بهترین مصالح ساختمانی و هنرمندترین حجاری‌ها استفاده شده است. نقش‌برجسته‌های موجود در این کاخ، روایتگر داستان‌های اساطیری و تاریخی ایران باستان هستند و به خوبی از هنر و فرهنگ پیشرفته هخامنشیان حکایت می‌کنند. بازدید از کاخ هدیش، سفری است به دنیای پادشاهان بزرگ و تمدنی کهن که بر بخش بزرگی از جهان حکومت می‌کرده است.

برای رزرو تور شیراز و سفری خاطره‌انگیز همین حالا با ماهبان تور تماس بگیرید! 02188200205

کاخ هدیش کجاست؟

کاخ هدیش یکی از باشکوه‌ترین کاخ‌های مجموعه تخت جمشید است که به دستور خشایارشاه بزرگ ساخته شده است. این کاخ در مرتفع‌ترین نقطه تخت جمشید واقع شده و به همین دلیل، چشم‌اندازی بی‌نظیر از اطراف دارد. برای رسیدن به کاخ هدیش، باید از پلکان‌های ورودی کوشک شاهی بالا رفته و از قسمت جنوبی کاخ دروازه ملل به سمت کاخ آپادانا حرکت کنید. در جنوب غربی آپادانا، کاخ تچر را خواهید دید که تا اندازه‌ای به کاخ هدیش شباهت دارد. با ادامه مسیر به سمت جنوب، به کاخ هدیش خواهید رسید.

تاریخچه و معماری کاخ هدیش

کاخ خشایار شاه (معروف به هدیش) در شرق «کاخ ه» آثار کاخ با شکوهی دیده می شود که به گواهی کتیبه هایش به فرمان خشایار شاه ساخته شده است. وی در یک کتیبه این بنا را «هدیش» خوانده ولی در نبشته‌ای دیگر، آنرا تچر نامیده است. بنابراین اطلاق نام «هدیش» بر این بنا چندان درست نیست زیرا آشکار است که هر دو واژه یک معنی داشته اند. تا چندی پیش همه مورخان هنر و باستان‌شناسان، این کاخ را تمام و کمال ساخته خشایارشاه می دانستن.

 منقوش بر جرزی در گوشه شمال شرقی «هدیش» که وارونه فرو افتاده بود پیدا کرد که در آن به جای خشایار شاه، «داریوش شاه » نوشته شده است، یعنی ثابت شد که این کاخ هم، به دست داریوش آغاز شده بود و به دست پسرش خشایار شاه به انجام رسیده است. با این کشف بسیاری از نتایج غربیان به ویژه مایکل رف در مورد ساختمان این بنا و حتی نقشه تخت جمشید مردود شناخته شد.

 به هر حال، کاخ هدیش منسوب به خشایار شاه بر سینه سنگ و در جنوب صفه ساخته شده و کف آن را از سطح دشت نزدیک به 18 متری بلندی داشته است. محور طولی کاخ، غربی – شرقی بوده و مساحت آن تقریباً 2550 متر مربع (40*55) متر است. یک پلکان دو طرفه در سمت غرب و یکی دیگر در سمت شمال شرقی، آن را به ترتیب به حیاط کاخ داریوش (تچر) و حیاط «کاخ د» می پیوندد.

 در سرتاسر جنوب کاخ، بالا خانه یا ایوانی با لبه کنگره دار وجود دارد که که از دو جانب شرق و غرب توسط پلکان‌های باریکی به درون «قسمت غربی حرمسرا» راه داشته است. پلکان غربی هنوز موجود است اما پلکان شرقی که آجری بوده، از میان رفته بود و من در سال 1357 ش. آن را به حالت اولیه اش بازسازی کردم. قسمت اعظم کاخ را یک تالار مرکزی مربع شکل () 36.5*36.5 متر شامل شش ردیف ستون 6 تایی تشکیل می داده است.

در شمال این تالار ایوانی 12 ستونی (دو ردیف 6 تایی) وجود داشته که توسط دو درگاه بزرگ به تالار راه می یافته و یک در دیگر، تالار را به بالا خانه باریک جنوبی می پیوسته است. در دو جانب شرقی و غربی تالار، دو دستگاه ساختمان، مرکب از اتاق نگهبانان، اتاق چهار ستونی، کفش کن و برج محافظ وجود داشته و پلکان شمال شرقی، را به کفش کن شرقی هدایت می کرده است. دو در بزرگ نیز تالار را به اتاق‌های جنبی می پیوسته و یک رشته آب در زیر زمینی، آب بام را به آب بزرگ زیر کاخ هدایت می کرده است.

 بر درگاه‌های بزرگ، نقش خشایار شاه – با تاج صاف بی کنگره – دیده می شود که در زیر چتر شاهی و پیشاپیش چتر دار، حوله دار و یا مگس پران به درون می رود یا برون می آید. بر لباس وی و بالای سرش کتیبه‌هایی به زبان‌های فارسی باستان، عیلامی و بابلی او را معرفی می کنند – به همانگونه که در مورد پدرش در کاخ تچر دیدیم. به علاوه بر جرزهای ایوان شمالی، کتیبه مفصلی به سه زبان و سه خط منقور است که متن آن همان موضوع کتیبه‌های منقور بر جرزهای ایوان جنوبی کاخ داریوش را می رساند انها در بخش آخر می گوید که خشیارشا با تأئید اهورامزادا این «هدیش» را ساخته است. چنانچه گفتیم فقط یک کتیبه بر جرز شمال شرقی تالار – به جای خشایار شاه، داریوش را نام می برد.

 دو نکته مهم در مورد کاخ خشایار شاه 

 یکی این که جبهه درونی پنجره‌های این کاخ را حجاری کرده اند و بر آنها اشخاصی را نمود اند که بز کوهی و حیواناتی مثل آن و یا ظروفی را می آورند که این گونه نقوش تازگی و تنوعی دارد.

 دوم اینکه سنگ‌های این کاخ زیاد استوار نبوده و آتش سوزی شدید اسکندری، شیرازه جرزها و در و پنجره‌ها را از هم گسیخته و خیلی به آن گزند رسانیده به طوریکه محافظت همین مقدار سنگ پوسیده ای که مانند نیز بسیار دشوار است.

«کاخ خشایار شاه» یک بنای خصوصی بوده است و از راه پلکان‌های آن می توانسته اند به اتاق‌های پایینی که هفت متر پائین تر از سطح کاخ بوده بروند و یا از طریق مدخل اصلی – در جنوب صفه به کاخ های روی دشت راه یابند. از درون ایوان جنوبی کاخ، منظره دل نوازی از مرودشت پیداست و این امر احتمالا در تعیین موقعیت این کاخ اختصاصی بی تأثیر نبوده است.

سوالات متداول درباره کاخ هدیش

کاخ هدیش کجاست و چگونه می‌توان به آن دسترسی پیدا کرد؟

کاخ هدیش یکی از باشکوه‌ترین کاخ‌های مجموعه تخت جمشید است که در استان فارس و شهرستان مرودشت قرار دارد. برای رسیدن به این کاخ، ابتدا باید به شهر شیراز سفر کنید و سپس با استفاده از وسایل نقلیه عمومی یا شخصی به سمت تخت جمشید حرکت کنید. کاخ هدیش در مرتفع‌ترین نقطه تخت جمشید واقع شده و با پیاده‌روی کوتاهی از سایر بخش‌های این مجموعه قابل دسترسی است.

کاخ هدیش چه زمانی ساخته شده است؟

کاخ هدیش به دستور خشایارشاه بزرگ، پادشاه هخامنشی، ساخته شده است. ساخت این کاخ باشکوه حدوداً در قرن پنجم قبل از میلاد آغاز شده و به عنوان یکی از شاهکارهای معماری هخامنشی به شمار می‌رود.

چه ویژگی‌هایی کاخ هدیش را منحصر به فرد کرده است؟

کاخ هدیش با معماری بی‌نظیر، تزئینات باشکوه و موقعیت استراتژیک خود، ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به ارتفاع زیاد کاخ، استفاده از مصالح مرغوب، حجاری‌های بسیار زیبا و نقش‌برجسته‌های متنوع اشاره کرد. همچنین، چشم‌انداز بی‌نظیر این کاخ از اطراف، آن را به یکی از زیباترین بناهای تاریخی ایران تبدیل کرده است.

چه چیزهایی در کاخ هدیش می‌توان دید؟

در کاخ هدیش، بازدیدکنندگان می‌توانند از معماری باشکوه این بنا، حجاری‌های زیبا و نقش‌برجسته‌های متنوع لذت ببرند. همچنین، می‌توانند از نزدیک با هنر و فرهنگ هخامنشیان آشنا شوند و به دنیای پادشاهان بزرگ سفر کنند.

بهترین زمان برای بازدید از کاخ هدیش چه زمانی است؟

بهترین زمان برای بازدید از کاخ هدیش فصل‌های پاییز و زمستان است. در این فصول، هوا معتدل‌تر بوده و می‌توان از بازدید از این بنای تاریخی لذت بیشتری برد. البته، در سایر فصول سال نیز می‌توان از کاخ هدیش بازدید کرد، اما باید به گرمای هوا در فصل تابستان توجه داشت.

آیا برای بازدید از کاخ هدیش نیاز به تهیه بلیط است؟

بله، برای بازدید از مجموعه تخت جمشید و کاخ هدیش، نیاز به تهیه بلیط است. بلیط‌های بازدید از این مجموعه در ورودی مجموعه به فروش می‌رسند.