ارگ تاریخی گوگد دومین بنای بزرگ خشت و گلی ایران است که تاریخ و زمان ساخت آن به حدود چهار قرن پیش می رسد.تنها سند مکتوبی که از این بنا موجود است متعلق به حدود 130 سال پیش است که نشان می دهد نصف بنای ارگ توسط شخصی به نام علیخان به عنوان مهریه به همسرش واگذار شده است و از آن پس به عنوان ارگ علیخانی نامیده شده است. ارگ تاریخی گوگد به شکل مربع و به وسعت شش هزار و 400 متر مربع ساخته شده و دارای چهار برج قرینه زیبا با دیوارهایی سرخ رنگ و ارتفاع 12 متر است. ارگ گوگد و شهر گلپایگان در مسیر جاده معروف ابریشم که جاده اصلی تجاری دوران قدیم بوده قرار داشتند.در شهر گلپایگان مناری به ارتفاع ۱۸ متر وجود دارد که در دوران گذشته شعله های فروزان آن در شبها راهنمای کاروانیان بوده که به همین مناسبت به فانوس صحرا شهرت داشت.ارگ گوگد در زمان صلح به عنوان کاروانسرا مورد استفاده قرار می گرفته و با توجه به وضعیت و موقعیت خاص خود نسبت به کاروانسراهای مجاور محل استراحت کاروان تجار سرشناس و یا حاکمان و والی های سایر ایالات ایران بوده است و حتی به استناد اظهارات افراد مسن شهر گوگد ،آقا محمد خان قاجار نیز در لشگر کشیهای خود چند روزی را در این محل استراحت نموده است.

ارگ تاریخی گوگد در زمان جنگ و یا حمله اشرار بعنوان دژنظامی مورد استفاده قرار می گرفته و در روی درب ورودی شمالی قسمتی بعنوان شاه نشین وجود داشته است که هم اکنون بعنوان سوئیت ویژه مورد استفاده قرار میگیرد و حوض آبی در این شاه نشین وجود دارد که هر زمان درب توسط مهاجمین آتش زده میشد محافظین با تخلیه آب حوض آتش را خاموش میکرده اند.

همچنین سوراخهایی روی دیوارهای مرتفع وجود دارد که از آن به عنوان سیستم امنیتی هشدار دهنده استفاده میشد.به این صورت که کبوترهایی را در این سوراخها اسکان میداده اند که شبها با بیقراری و سر و صدای این کبوتران متوجه ورود مهاجمین توسط قلاب و یا نردبان می شدند.

از طرفی چاهی در قسمت جنوب شرقی ارگ وجود دارد که نشان می دهد برای روزهای مقاومت فکر آب آشامیدنی نیز شده بود.در روی درب ورودی دو درکوب وجود دارد که بزرگتر را مرد کوب و کوچکتر را زن کوب می نامیده اند که برعکس بقیه مناطق ایران زن کوب در سمت راست قرار می گرفته است.

جهت دیدن ارگ گوگد میتوانید با زدن روی لینک زیر، با تور لاله های واژگون خوانسار همراه شوید:
www.mahbantour.com/destination/khansar-of-fritillaries