اسماعیلیان در سراسر کشور قلاع زیادی داشتند که دور از چشم ماموران حکومتی، در آنها فعالیت می کردند. قلعه طبس، یکی از این قلعه ها بوده که وظیفه تربیت فداییان اسماعیلیه را بر عهده داشته و بدین سبب از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. برخی این قلعه را به اشتباه، قلعه الموت می خوانند. در حالی که قلعه الموت، مرکز حکومت حسن صباح و در کوه الموت، نزدیک قزوین، واقع بوده است.

قلعه مذکور که در داخل غار آهکی است مربوط به دوره اسماعیلیان و بیش از 850 سال قدمت و در ارتفاع حدود 300 متری در دامنه کوه های جنوب شرقی روستای خراوان، موسوم به کوه های تنگل قلعه با فاصله 58 کیلومتری از مرکز بخش یعنی شهر عشق آباد با ویژگی های منحصر بفرد قرار گرفته که یکی از مستشرقین بنام پل آمیر، نویسنده فرانسوی کتاب خداوند الموت ازاین قلعه بعنوان مستحکم ترین دژ اسماعیلیان یاد نموده و در کتاب مذکور که ذبیح الله منصوری آن را به سبک رمانی ترجمه نموده است. پس از توصیف موقعیت جغرافیایی چندین سطر درمورد ساکنین قلعه و ویژگی ها و اهداف آنان نوشته است. انتهای غار بر اثر حوادث طبیعی و فرسایش ریزش و بخشی تخریب شده است، با این توضیح مختصر که یکی از دهانه های ورودی قلعه در ارتفاعی صعب العبور قرار گرفته که به راحتی توسط چند نفر با وسایل ابتدایی نظیر سنگ قابل دفاع و محافظت است و محافظین می توانند با پرتاب سنگ از چند نکته براحتی جلو خیل عظیمی از مهاجمین پیاده را بگیرند.  به طوری که به مدافعین کمترین آسیبی هم وارد نشود. مطلب دیگر اینکه در ایوان اولیه قلعه یا غار حوضچه ای بزرگ وجود دارد که با ملات ساروج اندود شده وطبق نقل مورخین آب مورد نیاز ساکنین با مشک به آنجا حمل و ذخیره می شده و درادامه غار به سه شعبه تقسیم می شود که در کناره های آن هجره هایی که تیزی سنگهای آنها با ملات ساروج گرفته شده تعبیه گردیده، بطوری که فقط یکنفر می تواند به زحمت درآن بنشیند و برای خواب دراز بکشد که هریک از آنها در اختیار یک جنگجو فدایی قرار داشته است.

از نقطه نظر کاربران درباره قلعه اسماعیلیه طبس

نام شما