دهانه غلامان در واقع بقایای شهری عظیم از روزگار هخامنشیان است. این شهر از جهات گوناگون دارای اهمیت است از یک سو تنها شهر خشت و گلی روز گار هخامنشیان است که بر خلاف سایر شهرهای این دوره نشانگر زندگی پادشاهان و کاخهای مربوط به آنهاست، دیگر اینکه بدون برنامه ریزی رشد نکرده بلکه احداث شهر با نقشه و برنامه ریزی مدون صورت پذیرفته است.

آئین مردم دهانه غلامان یکی از آئینهای مشترک ایرانی-هندی منطقه بوده است که به خاطر تسامح مذهبی هخامنشیان توانسته به موجودیت خود در سیستان ادامه دهد. این شهر احتمالا" همان زرنکای یاد شده در کتیبه های هخامنشی و زرین مورخان یونانی است که از نظر محل با زرنج دوران اسلامی تفاوت دارد.  شهر دهانه غلامان با همان سرعتی که به وجود آمده از بین رفته است. عدم وجود هر گونه شئ و خالی بودن محوطه های حفاری شده از بقایای سکونت نشان دهنده تخلیه شهر با نظم و ترتیب بوده است و در نتیجه نمی توان عاملی خارجی چون جنگ و یا آتش سوزی را در تخلیه و ترک آن دخیل دانست.