زیگورات چغازنبیل

چغازنبیل در جنوب غربی ایران، در استان خوزستان و در شهرستان شوش واقع شده‌ است. در سال ۱۹۳۳ توسط براون معبد چغازنبیل كشف شد و توسط هیات گیرشمن در سال های ۱۹۵۱ تا ۱۹۶۲ به طور كامل از زیر خاک بیرون آمد. در آن زمان زیگورات در مركز شهر دور-اونتاش قرار داشت. این معبد دارای دو حصار بوده كه درون حصار داخلی بخش آیینی قرار داشت و دارای هفت دروازه بوده است. جلوی پلكان جنوب شرقی هم هفت ردیف قربانگاه قرار دارد، احتمالا عدد ۷ مقدس برای ایلامیان مقدس و خوش یمن بود. سازه چغازنبیل در ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شوش و ۳۵ کیلومتری غرب شهر باستانی شوشتر واقع است، اما به دلیل واقع شدن در غرب رودخانه دز، مرز این دو شهرستان، در تقسیمات کشوری جزء شهرستان شوش محسوب می‌ گردد. ارتفاع زيگورات تماماً با خشت خام ساخته شده كه با روكار آجری به ضخامت 2 متر پوشيده شده است، به فاصله هر ده رج آجر يک رج آن كتيبه‌ ای به خط ايلامی دارد. اين كتيبه‌ ها بيانگر آن است كه بنای چغازنبیل را اونتاش گال به رب‌ النوع اينشوشيناک وقف كرده است. زیگورات چغازنبیل بنایی است چند طبقه و به صورت مربع كه طبقه اول آن از طبقات بالایی بزرگتر و وسیع تر است و به شکل زنبيلی است كه حالت برگشته دارد. اطراف این بنای مربع شكل، حصارهای دایره‌‌ ای وجود دارند كه تداعی كننده تركیب مربع و دایره در وجود این بنای مقدس است و زیگورات توسط اونتش گال پادشاه دوره ایلام ساخته شده است. از این لحاظ، زیگورات چغازنبیل شبیه به خانه كعبه است. خانه كعبه بنایی سیاه و مربع (مكعب) شكل است كه مسلمانان با لباس سفید احرام به دور آن دایره‌ وار می‌ چرخند. بنا به اعتقادات اسلامی، در منابع اسلامی آمده است كه سنگ‌ های خانه كعبه را فرشتگان از پنج كوه مقدس و حجرالاسود را از بهشت آورده‌ اند. از آن پنج كوه نام طور سینا، طور زیتا (زیتون)، كوه جودی و كوه حرا مشخصا آمده است.

یکی از از شگفتی های این معبد، آبرسانی به چغازنبیل است. رود دز از نزدیكی چغازنبیل می گذرد ولی به دلیل اینكه این رود سطح دشت را فرسایش داده و بستر رودخانه در سطح پایین تری از سطح دشت است امكان استفاده از آب این رود برای اهالی منطقه وجود نداشت. بنابراین شاه ایلامی (اونتش نپیریشه) دستور به ساخت كانالی به طول ۴۵ كیلومتر را داد تا آب رودخانه كرخه را كه هم سطح زمین چغازنبیل بوده‌، به چغازنبیل برساند. این آب پس از اینكه از هفت تپه عبور می كند به چغازنبیل می رسد ولی به دلیل اینكه آب كرخه پس از گذر از دشت خوزستان گل آلود است آب را در حوضچه های ته نشینی بزرگ و كوچكی می ریخته اند و با گذر از تنبوشه ها و استفاده از قوانین منسوب به فیثاغورث ، آب را تصفیه كرده و گل آنرا جدا می كردند. شاید این یكی از قدیمی ترین تصفیه خانه های آب ایران باشد.

اکنون با توضیحاتی که داده شد و مطالبی که گفته شده، درخواهیم یافت که معماری و بنای زیگورات چغازنبیل بر پایه تفکری مقدس شکل گرفته است. مهمترین معبد شهر باستانی دوراونتاش، زیگوراتی است که در مرکز شهر قرار دارد. این زیگورات وقف خدایان «اینشوشیناک» و «ناپیراشا» (گال) شده است.

از نقطه نظر کاربران درباره زیگورات چغازنبیل
نام شما